PSD (Payment Services Directive) Nedir; tüm AB ve AEA üye devletlerinde ödeme hizmetlerini ve ödeme hizmeti sağlayıcılarını düzenlemek için tasarlanmış uluslarüstü bir yasadır. PSD 1. versiyonu Avrupa Birliği ülkelerinde ilk defa 2009’da yürürlüğe girdi. Üç yönlü amacı vardır; Avrupa çapında rekabeti teşvik etmek, hizmet kalitesini artırmak ve tüketicileri korumak.
On üç yıllık teknolojik ilerleme, 2009'dan bu yana ödeme hizmetleri pazarını önemli ölçüde değiştirdi. Örneğin, akıllı yeni ödeme hizmetlerinin (internet ve mobil bankacılık gibi) ortaya çıktığını ve aynı derecede karmaşık sayısız güvenlik tehdidiyle birleştiğini gördük.
Komisyon, Temmuz 2013'te Ödeme Hizmetleri Direktifi'ni (PSD1) revize etmeyi teklif etti. Teklif, kart tabanlı ödeme işlemleri için takas ücretlerine ilişkin bir Yönetmelik (Takas Ücreti) için bir teklif içeren ödeme hizmetlerine ilişkin yasal önlemler paketinin bir parçasıydı.
PSD2 Nedir?
PSD2, AB genelinde çevrimiçi ödeme endüstrisini düzenlemeyi amaçlayan bir yönergedir. 16 Kasım 2015’de Avrupa Birliği Konseyi PSD2'yi kabul etti. Üye devletlere direktifi kendi ulusal yasa ve yönetmeliklerine dahil etmeleri için iki yıl süre verdi.
2015 yılında gündeme gelen güncellemeler ile PSD2 olarak adlandırıldı. Bu nedenle ilk PSD de PSD1 olarak dile getirildi.
PSD2, güvenli ödemeleri geliştirmek ve sahtekarlığı azaltmak için geliştirdiği Güçlü Müşteri Kimlik Doğrulamasını tanıttı.
PSD2'nin ana hedefleri
Daha entegre ve verimli bir Avrupa ödeme pazarına katkıda bulunmak.
Yeni oyuncular dahil ederek ödeme hizmeti sağlayıcıları için oyun alanını daha da geliştirmek.
Ödemeleri daha güvenli hale getirmek
Avrupalı tüketiciler ve işletmeler için korumayı artırmak.
Diğer bir deyişle, PSD2 perakende ödemelerde yeniliği ve rekabeti destekler ve ödeme işlemlerinin güvenliğini ve tüketici verilerinin korunmasını geliştirir.
PSD1 ve PSD2 arasındaki fark nedir?
Ödemeler ekosistemi, iki direktifin sunulduğu 2007 ve 2018 yılları arasında katlanarak gelişti. PSD1 ve PSD2 arasındaki fark, ikincisinin öncekinin kapsamını genişleten güncellenmiş bir sürüm olmasıdır. PSD2, üçüncü taraf oyuncuları tanır, daha geniş bir ödeme işlemi yelpazesini kabul eder ve teknoloji geliştikçe PSD1'in bazı eksikliklerini giderir.
PSD2 telekom muafiyetini esas olarak dijital hizmetler için mikro ödemelerle sınırlayarak günceller. Ödeme hizmeti sağlayıcılarından yalnızca birinin AB içinde bulunduğu durumlarda üçüncü ülkelerle yapılan işlemleri içerir. Ayrıca, ödeme kurumlarının yetkilendirilmesi ve denetimi bağlamında yetkililer arasında iş birliğini ve bilgi alışverişini geliştirir. Avrupa Bankacılık Otoritesi, yetkili ve kayıtlı ödeme kurumlarının merkezi bir kaydını oluşturacaktır.
PSD1 kapsamında, telekom operatörünün tüketici ile ödeme hizmeti sağlayıcısı arasında (operatör faturası veya doğrudan telefon faturası alımları yoluyla) bir aracı olarak hareket ettiği bir telekom operatörü aracılığıyla yapılan ödemeler kapsam dışıdır. PSD2 ile, bir telekom operatörü aracılığıyla ürün satın alınması artık Direktif kapsamına girer.
Yeni kurallara göre, telekom operatörleri aracılığıyla yapılan ödemelerin hariç tutulması da ayrıca belirtilmiştir. Muafiyet artık, dijital hizmetlerin satın alınması veya hayır kurumlarına bağışlar için telekom operatörleri aracılığıyla yapılan ödemeleri kapsamaktadır.
Elektronik ödemeleri daha güvenli hale getirir. PSD2, bankalar dahil tüm ödeme hizmeti sağlayıcıları tarafından uygulanacak gelişmiş güvenlik önlemlerine sahiptir. Özellikle hizmeti sağlayıcılarının elektronik ödeme işlemleri için güçlü müşteri kimlik doğrulaması (SCA) uygulamasını gerektirir.
Önemli Faydalar ve Sorular
Ekonomik Faydalar
Yeni AB kuralları, şirketlerin piyasaya girmesi veya devam etmesi için gerekli yasal düzenlemeyi sağlayarak rekabeti canlandırmaya yardımcı olur. Bu, tüketicilerin farklı ödeme hizmetleri ve hizmet sağlayıcıları arasında daha iyi seçeneklerden yararlanmalarını sağlar.
Tüketici Hakları
PSD1'de kullanıcılar hesaplarından otomatik ödeme yapması halinde, belirli koşullarda ödemeleri geri alma hakkına sahipti. PSD 2, ödemelerin hesaptan çekildiği tarihten itibaren 8 haftalık bir süre boyunca SEPA otomatik ödemesi durumunda koşulsuz geri ödeme hakkı için yasal bir temel sağlar. Alacaklı ödemeyi başlattıktan sonra geri ödeme hakkı, ödeyenin ödemesinin kontrolünü elinde tutmasına izin verir. Bu gibi durumlarda, ödeme yapanlar ihtilaflı bir ödeme işlemi durumunda bile iade talep edebilmektedir.
Ödeme Güvenliği
Bankalar, ödeme kurumları veya üçüncü taraf sağlayıcılar dahil tüm ödeme hizmeti sağlayıcılarının güvenli ödeme için belirli önlemleri aldıklarını kanıtlamaları gerekir. Ödeme hizmeti sağlayıcısı, operasyonel süreçlerin, güvenlik risklerinin ve alınan tüm önlemlerin yıllık değerlendirmesini yapmak zorundadır.
2019’un ilk yarısında, dark web’de satılan en az 23 milyon çalıntı kredi kartı vardı. E-Ticaret Dolandırıcılığı için dikkat etmeniz gerekenleri Fraud Nedir? konu başlığı altında bulabilirsiniz.
Direktifin Kapsamı Nedir?
Direktif, Avrupa Birliği'ndeki ödeme hizmetleri için geçerlidir. Nakitten daha düşük maliyetli ve ekonomik büyümeyi teşvik eden elektronik ödemelere odaklanır.
Güçlü Müşteri Kimlik Doğrulaması Nedir?
Güvenlik konusundaki bu daha katı yaklaşım, tüm yeni ve daha geleneksel ödeme yöntemlerini kapsamaktadır. Online ödemelerde dolandırıcılık riskinin azaltılmasına ve finansal verilerin gizliliğinin korunmasına yardımcı olur.
Bu doğrulama, bir ödeme hizmetinin veya ödeme işleminin kullanıcısının kimliğini doğrulayan bir kimlik doğrulama işlemidir.
